مشارکت در ساخت از جمله موضوعاتی است که در دهههای اخیر رونق یافته و به ویژه در کلانشهرها با استقبال زیادی روبرو بوده است. بنابراین ممکن است شما یا اطرافیانتان تجربهای از مشارکت در ساخت داشته باشید یا قصد دارید وارد این کار شوید. از این رو، مطلب ذیل برای شماست.
مشارکت در ساخت چیست؟
مشارکت در ساخت یا مشارکت مدنی به نوعی قرارداد اطلاق میشود که یک یا چند مالک با یک یا چند مجری یا سازنده به توافق میرسند که به موجب سرمایه گذاری مشترک، ساختمان یا ابنیه مورد نظر براساس کیفیت و مشخصات معین شده احداث شود. بطور معمول مالک زمین خود را به عنوان سرمایه و مجری هزینههای ساخت و ساز را در قالب سرمایه در قرارداد وارد مینماید.
نکات مهم مشارکت در ساخت
پیش از امضای هرگونه قرارداد مشارکت در ساخت باید از اصالت و درستیت ادعای صاحب ملک مطمئن شوید. به بیان دیگر، ابتدا باید مطمئن شوید فردی که خود را به عنوان مالک معرفی مینمایند حقیقتا صاحب ملک میباشد و افراد دیگری ادعایی بر تصاحب ملک ندارند، مالک سند رسمی ملک را در دست دارد و زمین اجارهای نمیباشد.
نکته مهم دیگر، تعیین مدت زمان انجام پروژه بصورت منطقی و معقول میباشد که به توافق طرفین نیز برسد. توجه داشته باشید که میزان سرمایهای که دو طرف در ابتدای شروع پروژه وارد مشارکت میکنند نیز معین میگردد یعنی میزان ارزش ملک و میزان سرمایه و هزینهای که مجری مورد استفاده قرار میدهد نیز، تعیین شود.
در گام بعدی باید برآوردی از میزان سود و ضرر زیانه حدودی بدست آید و در نهایت بایستی ضمانت اجرایی به منظور جلوگیری از عدم تعهد هر یک از طرفین مقرر گردد.
انواع قراردادهای مشارکت در ساخت
رایجترین نوع قرارداد به نحوی است که یکی از طرفین زمین در اختیار طرف دوم قرار میدهد و وی هزینههای ساخت را به عهده میگیرد. قیمت زمین و مابه ازای آن در بیعنامه ذکر نمی شود و مجری متعهد میشود که بنایی با مشخصات مورد نظر طرفین در همان زمین بسازد و سپس در آن شریک شوند.
در نوع دیگر، طرفین توافق میکنند که عملیات به صورت مرحلهای در هر بخش که انجام شد بر اساس توافق از قبل تعیین شده یک سهم از زمین منتقل شود. به عنوان مثال ممکن است که بعد از اتمام اسکلت بندی یک دانگ منتقل شود. در این حالت توافق میشود که انتقالدهنده پس از انجام کار برای تنظیم سند رسمی اقدام کند.
در سومین حالت، طرفین توافق میکنند اگر پروژه به مرحله مشخصی رسید، صاحب زمین وکالت بلاعزلی برای اقدام در جهت تنظیم سند انتقال رسمی به میزان سهم خود به فرد سازنده که طرف دوم است بدهد.
انواع مشارکت در ساخت
در حالتهای مختلف میتوان انواع مختلف مشارکت در ساخت را در نظر گرفت. بطور کلی میتوان شراکت در ساخت آپارتمان، خانه، مجتمع تجاری، هتل، ویلا، باغ، پمپ بنزین و غیره را بیان کرد.
مشارکت در ساخت آپارتمان
در قرارداد ساخت آپارتمان طرف سازنده متعهد میشود در محل ملک چند طبقه معیّن با تعداد واحدهای مشخص، احداث نماید و سپس واحدها بین دوطرف قرارداد طبق توافق تقسیم میشوند. نکته مهم در چنین قراردادی تقسیم عادلانه واحدها میباشد.
باید توجه داشت که بطور معمول طرف مجری و سازنده بواسطه فعالیتهای خود اطلعات بیشتری از ارزش واحدهای مختلف آپارتمان دارند و ممکن است اطلاعات مالک زمین کمتر باشد، بنابراین باید دقت شود تا عدالت در این مورد برقرار شود. به عنوان مثال باید آگاه باشید که طبقات اول و آخر در آپارتمانهای پنج طبقه نسبت به دیگر طبقات ارزش کمتری دارند که باید در تقسیم آنها به صورت عادلانه در قرارداد توجه شود.
مشارکت در ساخت خانه
در خانههای کلنگی و فرسوده که مالک قادر به بازسازی ملک نمیباشد، یکی از بهترین روشها مشارکت میباشد. طرفین میتوانند از روشهای مختلفی استفاده کنند، برای مثال میتوانند قرارداد را برای ساخت دو طبقه واحد مسکونی تنظیم کنند و هر کدام از طرفین یک طبقه را در پایان کار داشته باشند.
در نظر داشته باشید که مبلغ بلاعوض برای اسکان و اجاره ماهیانه نیز در طول مدت ساخت به مالک تعلق میگیرد.
مشارکت در ساخت هتل
مالکی که توان مالی برای احداث هتل را ندارد میتواند با سرمایه گذاری همکاری نماید. باید توجه داشت که در تنظیم این قرارداد نهایت دقت بکار گرفته شود زیرا کوچکترین بیاحتیاطی در تنظیم آن میتواند طرفین بویژه مالک را متضرر کند.
مکان احداث باید از قابلیتهای لازم برای تبدیل شدن به هتل برخوردار باشد، به عبارت زمین مورد نظر باید پتانسیلهای ضروری مانند نزدیکی به اماکن گردشگری، زیارتی، پایانههای مسافربری، فرودگاه، جاذبههای طبیعی و سهولت دسترسی داشته باشد.
ملک توافق شده باید حداقل متراژ را برای دریافت مجوز از مراجع قانونی داشته باشد. به عنوان نمونه برای هتل حداقل باید 400 متر و برای هتل آپارتمان باید حداقل 300 متر مربع متراژ داشته باشد. البته باید در نظر گرفت که سرمایهگذار باید شرایط قانونی برای دریافت مجوز احداث هتل را نیز دارا باشد.
مشارکت در ساخت مجتمع تجاری
مهم ترین نکته در ساخت مجتمع تجاری به صورت توافقی و مشارکتی انتخاب داور در هنگام تنظیم قرارداد می باشد تا در طرح دعاوی احتمالی حضور داشته باشد. در این نوع مشارکت طرفین باید حتما به طور کامل به تعهدات خود عمل کنند یعنی مالک حتما باید ملک را در موقع مقرر در اختیار سازنده قرار داده و سازنده نیز باید مراحل ساخت را در فواصل زمانی معیّن به انجام برساند.
گرفتن مجوزهای شهرداری، پرداخت هزینههای ساخت و اجارهبها به مالک و رعایت اصول مهندسی و مقررات ساخت و ساز در ساخت مجتمع تجاری بسیار مهم است که باید حتما در قرارداد قید شوند. از طرف دیگر قوانینی در رابطه با میزان متراژ واحدهای تجاری در معابر مختلف محلهای، منطقهای و ناحیهای وجود دارد که حتما باید در قرارداد ساخت قید شده و رعایت شوند.
مشارکت در ساخت کارخانه
در تنظیم قرارداد احداث کارخانه طرفین قرارداد باید به صورت یک نفر به عنوان شریک و دیگری به عنوان شرکت مشخص شوند. موضوع ساخت کارخانه بصورت شفاف و واضح مشخص شود، اغلب سرمایهگذاری در این قرارداد برای ساخت و راهاندازی کارخانهای برای تولید محصول مشخص است که طرفین ملزم به رعایت بندهای قرارداد هستند.
در متن قرارداد باید مدیریت داخلی تعیین شده باشد. طرفین تا اتمام پروژه حق واگذاری سهم خود را نداشته باشند و تعهدات خود را در زمان معیّن به اتمام برسانند.
بایستی شریک یا طرف اول قرارداد فعالیت را در برابر آسیبها و خسارات احتمالی در حین انجام کار بیمه نماید. داور و مرجع حل اختلاف مشخص شده و محل احداث از لحاظ قانونی قابلیت تبدیل به کارخانه را داشته باشد و بتوان مجوزهای لازم را دریافت کرد.
مشارکت در ساخت سوله
احداث سوله به صورت شراکتی نیز از جمله قراردادهایی است که نیزا به تعیین داور در تنظیم قرارداد دارد. حتما امکان انجام تخلّف از سوی سازنده باید در قرارداد و چگونگی پرداخت جریمه آن باید در قرارداد ذکر شود و نحوه تقسیم افزایش ارزش احتمالی حاصل از آن باید معیّن شود. نکته بعد تعیین بررسی پیشرفت کار در فواصل زمانی مشخص است که باید صورت جلسه شده و به امضای مالکین یا نمایندگان آنها برسد. بهتر است از یک کارشناس مسائل حقوقی در تدوین این قرارداد راهنمایی بگیرید. اگر بدنبال فردی هستید که بتواند در تنظیم قرارداد شما را راهنمایی کنید میتوانید از طریق بخش خدمات اویم، درخواست خود را ثبت کنید و با افراد دارای شرایط آن همکاری کنید.
مشارکت در احداث باغ
مشارکت در احداث باغ اغلب برای پرورش گل و گیاه، سبزیجات، میوه، درختان و بوتههای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. بنابراین بایستی عوامل محیطی محل احداث باغ برای پرورش محصولی که مد نظر طرفین است، مانند: آب و هوا، خاک، شیب زمین و… مورد بررسی قرار بگیرد.
نکات مهم دیگری نیز همچون عوامل اقتصادی از قبیل بستر مناسب برای پرورش محصول در کوتاهترین زمان به منظور بازگشت سرمایه، دسترسی آسان به بازار فروش، دسترسی به ابزار و نیروی انسانی و شرایط راهها برای حمل و نقل نیز باید مورد توجه قرار بگیرد.
در صورت تمایل برای دیوار کشیدن به دور باغ باید به مواردی همچون عرف بودن این کار در منطقه مورد نظر، وجود سند مالکیت، رسیدن باغ به مرحله میوه دادن، وجود مساحت حداقل 5000 متری و غیره نیز دخیل خواهد بود.
مشارکت در ساخت پمپ بنزین
ابتدا باید توجه داشته باشید که برای احداث پمپ بنزین شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی شرایطی تعیین کرده است که شامل شرایط فردی و عمومی و همچنین شرایط اختصاصی است که در دفترچهای مخصوص بیان شده است. در مرحله دوم باید مراحل اخذ مجوز از مراجع مربوط طی شود و هزینههای ساخت و احداث آن برآورد شده باشد. اگر بدنبال همکاری هستید که در امورات اداری مربوط به دریافت مجوز شما را یاری کنند، میتوانید از طریق بخش خدمات اویم، فرد مورد نظر خود را بیابید.
قرارداد مشارکت پمپ بنزین از جمله قراردادهای مدنی به شمار میرود که به موجب آن سرمایههای نقدی و غیرنقدی دو طرف قرارداد به یکدیگر پیوند میخورند. در این نوع قرارداد فرد دارنده زمین با سرمایهگذار در زمینه تجهیزات نفتی برای احداث پمپ بنزین مشارکت میکند که نیازمند بهره گیری از دانش کارشناس و مشاور حقوقی در این زمینه است.
چنانچه ملکی دارید که میخواهید به صورت مشارکتی آن را نوسازی کنید یا سرمایهگذاری هستید که قصد احداث ساختمان جدید را دارید، میتوانید با استفاده از امکانات رایگان و ویژه اپلیکیشن اویم به هدف خود برسید. در اپلیکیشن و سایت اویم میتوانید آگهیهای مشارکت را مشاهده نمایید و یا آگهی خود را ثبت کنید و با طرفین ارتباط برقرار کنید و پروژه خود را به انجام رسانید. برای ثبت رایگان آگهی مشارکت کلیک کنید. در قسمت دوم این مقاله شما را با نمونه قرارداد و تعهدات طرفین در قرارداد آشنا خواهیم کرد.